әуе (теңіз) кемелерінің ұшып келуі (кіруі, кетуі)

Қазақстандық және шетелдік әуе кемелерінің Қазақстан Республикасынан ұшып шығуы, сондай-ақ Қазақстан Республикасына келіп қонуы шекара әскерлерінің бақылау-өткізу пункттері және кеден мекемелері бар әуежайларда (аэродромдарда) жүзеге асырылады. Әуе кемелерінің ұшып шығуы мен келіп қонуының өзге тәртібіне республикалық құзіретті органдардың рұқсаты бойынша ғана жол беріледі.

Шетелдік әскери емес кемелер Қазақстан Республикасының мұндай кемелердің келуі үшін ашық рейділері мен порттарына келіп кіре алады, шетелдік әскери емес кемелердің кіруіне ашық рейділер мен порттардың тізбесі, ондай порттарға кіру және оларда болу тәртібі — жүк және жолаушы операцияларын жүргізу, кемелердің жағалаумен хабарласу, кеме экипажы мүшелерінің жағаға түсу, кемелерге кеме экипажының мүшелері болып табылмайтын адамдардың бару тәртібі, шетелдік әскери емес кемелердің Қазақстан Республикасының ішкі сулары мен порттарына, шекаралық өзендер мен өзге де су қоймалары суларының қазақстандық бөлігіне кіруіне және осы суларда болуына байланысты басқа да ережелер Қазақстан Республикасының заңдарымен және құзіретті органдар шығарып, белгіленген тәртіп бойынша белгіленеді. Шетелдік әскери емес кемелер мен әскери кемелер Қазақстан Республикасының аумақтық теңізі мен ішкі суларында жүзген және болған кезінде радио байланысы, навигациялық, порт, кеден, санитариялық ережелерді және өзге ережелерді сақтауға міндетті. Шетелдік әскери емес кемелер мен әскери кемелер Қазақстан Республикасы-ның аумақтық теңізіне, ішкі суларына кіруге мәжбүр болған жағдайда немесе бұл суларда жүзу мен болу ережелерін сақтамауға мәжбүр болған ретте бұл жөнінде Қазақстан Республикасының ең таяудағы портының әкімшілігіне дереу хабарлауға міндетті. Шетелдік ұшу аппататарының әскери емес кемелері мен әскери кемелердің Қазақстан Республикасының аумақтық теңізі мен ішкі суларындағы кез келген кәсіпшілік, зерттеу және іздестіру қызметіне тыйым салынады. Бұған Қазақстан Республикасы құзіретті органдарының рұқсаты бойынша немесе Қазақстан Республикасының халықаралық шарттары негізінде жүзеге асырылатын қызмет реттері кірмейді. Қазақстан Республикасының аумақтық теңізі мен ішкі суларында Қазақстан Республикасы құзіретті органдарының шешімімен, қазақстандық және шетелдік әскери емес кемелер мен әскери кемелердің жүзуіне және болуына уақытша тыйым салынатын аудандар белгіленуі мүмкін. Мұндай аудандарды белгілеу туралы белгіленген тәртіппен хабарланады. Мыналарға тыйым салынады: – шекара арқылы өткізу пункттері жоқ Қазақстан Республикасы порттарына шетелдік кемелер мен шет елде жүзетін қазақстандық кемелердің кіруіне, шетелдік және қазақстандық әуе кемелерінің Қазақстан әуежайларына (аэродромдарына) қонуына; – Қазақстан Республикасының үкіметі халықаралық қатынас үшін ашпаған мұндай порттардан (әуежайлардан, аэродромдардан), шетелге бару үшін қазақстандық теңіз, өзен және әуе кемелерінің (кемелердің) шығуына (ұшып кетуіне), көлік құралдарының тоқтауына, өткізу пункттерінен тыс жерде адамдарды түсіруге, заттар мен хайуандарды түсіруге; — жүзетін құралдарды суға түсіруге, көлік құралдары бар ұшу және оларды көлік құралдарына қабылдауға, құралдардың су асты жағдайында болуына, олардың Қазақстан Республикасы жағалауына жақындап келуіне, шекара арқылы шекарадан өткізу пункттеріне бет алған кезде және кері қайтқан жағдайда теңіз (өзен) кәсіпшілігін жүргізуге; – Қазақстан Республикасының заңдарымен және халықаралық құқық актілерімен тыйым салынған басқа да іс-қимылды жүзеге асыруға. Бұл ережелерге дүлей кесапаттар, апаттар мен авариялар кезінде, кемелерді мұз арасынан өткізу кезінде, сондай-ақ қауіп төнген немесе апатқа ұшыраған адамдарға, кемелерге, ұшу аппараттарына жәрдем көрсеткен кезде шекарадан өту реттері кірмейді.